Badania okresowe pracowników w świetle przepisów

Badania okresowe pracowników są istotnym elementem ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników w miejscu pracy. W Polsce obowiązują przepisy regulujące obowiązek przeprowadzania takich badań w celu monitorowania stanu zdrowia pracowników oraz zapobiegania występowaniu u nich chorób zawodowych. Dlatego ważne jest, aby zarówno pracodawcy, jak  i pracownicy mieli świadomość tego, dlaczego przepisy dotyczące konieczności wykonywania okresowych badań lekarskich są tak ważne. Więcej na ten temat w naszym artykule.

Przepisy dotyczące okresowych badań lekarskich w Polsce

Częstotliwość przeprowadzania u pracowników okresowych badań lekarskich zależy od rodzaju pracy i związanego z nim ryzyka. Najczęściej takie badania obejmują ogólne badania kontrolne, badania słuchu i badania wzroku. Zgodnie z przepisami pracodawca jest zobowiązany przechowywać zaświadczenia lekarskie swoich pracowników jako dowód przeprowadzenia tych badań i uzyskanych przez pracowników wyników. Pracodawca musi również poinformować swoich pracowników o ryzyku związanym z wykonywana przez nich pracą i zapewnić im odpowiedni sprzęt ochronny. Częstotliwość szkoleń zależy od ryzyka i charakteru pracy.

Potencjalne kary prawne za nieprzestrzeganie przepisów

Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestię badań okresowych pracowników w Polsce jest ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy oraz rozporządzenia ministra do spraw pracy i polityki społecznej w sprawie badań lekarskich pracowników. Zgodnie z tymi przepisami, pracodawca ma obowiązek organizować i finansować badania okresowe pracowników, które są niezbędne do oceny ich zdolności do pracy na danym stanowisku i zapewnienia im bezpiecznych warunków pracy. Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz medycyny pracy z Przychodni MEDAN w Jarocinie:

Nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów może skutkować grzywnami lub innymi karami prawnymi dla pracodawcy. Jeśli nie zapewni swoim pracownikom bezpłatnych okresowych badań lekarskich lub szkoleń BHP, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności prawnej. Może to prowadzić do kosztownych grzywien lub innych kar prawnych, które mogą mieć znaczący wpływ na osiągane przez firmę wyniki finansowe.  

Badania okresowe pracowników powinny być przeprowadzane przez uprawnionych lekarzy medycyny pracy, którzy posiadają taką specjalizację i są zarejestrowani jako specjaliści zajmujący się takimi zadaniami. Wyniki badań okresowych są poufne i bez zgody pracownika nie mogą być udostępniane innym osobom. Badania okresowe pracowników są obligatoryjne w przypadku wykonywania prac w szczególnych warunkach lub na stanowiskach, które wiążą się z potencjalnym narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub występowaniem chorób zawodowych. Przykładowe stanowiska, na których obowiązuje konieczność przeprowadzania badań okresowych, to np. stanowiska pracy związane z:

• obsługą maszyn,

• pracą w warunkach hałasu,

• pracą w warunkach promieniowania jonizującego,

• pracą w kontakcie z substancji toksycznych,

• pracą w narażeniu na wibracje.