Co jest potrzebne do stwierdzenia nieważności małżeństwa?

W życiu niektórych par małżeńskich zdarzają się sytuacje, które rodzą pewne wątpliwości co do ważności samego małżeństwa zawartego w Kościele Katolickim. W niniejszym artykule omówimy, jakie są podstawowe kryteria, które muszą być spełnione, aby móc uzyskać przed sądem kościelnym orzeczenie nieważności małżeństwa oraz jak przebiega w skrócie cały ten proces.

Nieważność małżeństwa orzeka kompetentny sąd kościelny

Pierwszym etapem w dążeniu do uzyskania orzeczenia o nieważności małżeństwa jest zwrócenie się do właściwego sądu kościelnego. Sąd ten bada sprawę w oparciu o normy prawa kościelnego, a jego zadaniem jest ustalenie, czy zgromadzony materiał dowodowy wskazuje na występowanie okoliczności, które sprawiają, że dane małżeństwo nigdy nie zaistniało. W Kościele katolickim nie funkcjonuje bowiem pojęcie rozwodu – tak jak w prawodawstwie cywilnym. W praktyce oznacza to, że sąd musi wykazać, iż związek małżeński został zawarty nieważnie z powodu wystąpienia określonych przeszkód.

Powody nieważności małżeństwa

W prawie kanonicznym wskazane są bardzo konkretne powody, które mogą stanowić podstawę do orzeczenia nieważności małżeństwa. Należą do nich między innymi zbyt młody wiek, uprzednia i trwała impotencja, przeszkoda węzła małżeńskiego, święcenia kapłańskie lub śluby zakonne, uprowadzenie, pokrewieństwo biologiczne lub prawne oraz powinowactwo. Również takie czynniki jak brak wystarczającego używania rozumu (np. schizofrenia paranoidalna, niepełnosprawność intelektualna), poważny brak rozeznania oceniającego (np. psychoza) czy niezdolność z przyczyn natury psychicznej do podjęcia i wypełniania istotnych obowiązków małżeńskich ( np. różnego rodzaju uzależnienia) , one również mogą zostać uznane za przeszkodę uniemożliwiającą ważne zawarcie związku małżeńskiego.

Jak uzyskać orzeczenie nieważności małżeństwa?

Aby uzyskać orzeczenie nieważności małżeństwa, należy zgromadzić odpowiedni materiał dowodowy i złożyć skargę powodową do sądu kościelnego. Strona powodowa w sprawie o stwierdzenie nieważności małżeństwa może przedstawić dowody z dokumentów, zeznania świadków czy też wnioskować o opinie biegłych. W doborze materiału dowodowego może pomóc adwokat kościelny, np. z Kancelarii Kanonicznej Dariusz Skrzypczak w Chorzowie. Sąd kościelny analizuje zgromadzone dowody i na tej podstawie wydaje wyrok, który może przyjąć postać stwierdzenia nieważności małżeństwa lub też potwierdzić jego ważność.