Czym jest zachowek i komu się należy?

Zachowek to instytucja prawa spadkowego, która ma na celu ochronę interesów najbliższych członków rodziny zmarłego. W myśl polskiego prawa, zachowek jest to część spadku, przysługująca uprawnionym osobom, nawet jeśli zostały pominięte w testamencie. Komu przysługuje zachowek? Jakie są warunki jego uzyskania?

Kto może ubiegać się o zachowek?

Zgodnie z Kodeksem cywilnym, uprawnionymi do żądania zachowku są najbliżsi członkowie rodziny zmarłego — jego dzieci, małżonek oraz rodzice. W przypadku, gdy zmarły nie miał dzieci ani małżonka, uprawnieni do żądania zachowku mogą być także jego rodzice. Należy jednak zaznaczyć, że nie każdy z tych krewnych ma automatyczne prawo do tej instytucji – muszą być spełnione określone warunki.

Przede wszystkim, osoba ubiegająca się o zachowek musi być pominięta w testamencie lub otrzymać w nim mniej niż przysługujący jej udział. Ponadto powinna ona wykazać, że jej sytuacja materialna jest trudna i uzyskanie zachowku jest dla niej konieczne. W ustaleniu tego, czy danej osobie należy się zachowek, może pomóc m.in. Kancelaria adwokacka Patrycji Niepelt.

Wysokość i sposób obliczania zachowku

Wysokość przysługującego zachowku zależy od takich czynników jak wartość spadku, liczba uprawnionych do niego osób oraz stopień pokrewieństwa ze zmarłym. Zachowek nie może być jednak wyższy niż połowa wartości udziału, jaki przysługiwałby uprawnionemu w przypadku dziedziczenia ustawowego. Obliczenie wysokości zachowku wymaga uwzględnienia wartości majątku zmarłego oraz długów spadkowych. Wartość majątku obejmuje wszelkie nieruchomości, ruchomości oraz prawa majątkowe pozostawione przez zmarłego. Z kolei długi spadkowe to wszelkie zobowiązania finansowe, które obciążają spadek, takie jak kredyty, pożyczki czy alimenty.

W praktyce oznacza to, że im większa wartość majątku i mniejsze długi spadkowe, tym wyższy może być przysługujący zachowek. Chcąc uregulować sytuację związaną z zachowkiem, można skorzystać m.in. z usług wspomnianej kancelarii prawnej w Rybniku. W przypadku gdy uprawniony do zachowku nie zgadza się z wysokością ustalonego przez spadkobierców udziału, może wystąpić na drogę sądową i żądać ustalenia wysokości zachowku przez sąd. Należy jednak pamiętać, że roszczenia o zachowek przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o swoim prawie do żądania zachowku oraz o osobach zobowiązanych do jego zapłaty.